Miesiąc: sierpień 2010

Wydawnictwo Post, 2006

Liczba stron: 158

O Iranie pisałam już wcześniej przy okazji dwóch lektur: „Szachinszach” Ryszarda Kapuścińskiego oraz „Zupy z granatów” Marshy Mehran. Tym razem Iran poznawałam w formie komiksu, napisanego przez Marjane Satrapi, która uczyniła siebie bohaterką książki. Satrapi opisuje i ilustruje swoje dzieciństwo w Teheranie lat osiemdziesiątych.

W „Persepolis” oglądamy Iran widziany oczami dziecka wychowywanego przez liberalnych rodziców, ale zmuszanego przez reżim do ukrywania głowy pod chustą, odciętego od kuszącej kultury zachodniej, pozbawionego gadżetów, które dzieci europejskie posiadały bez ograniczeń. Mała Satrapi obserwuje wydarzenia, jakie mają miejsce w kraju, dyskutuje na ich temat z rodzicami, samodzielnie wyciąga wnioski.

Reżim panujący w Iranie jest dla dziecka trudny do zrozumienia, tym bardziej, że wśród jej bliskich są osoby okrutnie poszkodowane przez władze państwowe – więzienie, tortury i śmierć w ich wyniku nie są niczym szczególnym. Ludzie giną, umierają, rzadko kiedy udaje im się dożyć sędziwego wieku. Życie w tym kraju jest bardzo ciężkie, tym bardziej, że przez kilka lat nie ma fizycznej możliwości wydostania się za granicę Iranu. Wiadomości są cenzurowane, panuje propaganda sukcesu. Po ulicach krążą strażniczki rewolucji, gotowe wtrącić do ciężkiego aresztu każdego, kto swoim wyglądem lub zachowaniem wyróżnia się z tłumu podobych sobie osób. Ataki na ludność cywilną, bombardowania ulic Teheranu oraz wojna z Irakiem odciskają duże piętno na dzieciństwie pokolenia końcówki ubiegłego wieku.

Opozycja w Iranie istnieje i działa – ludzie organizują się i wychodzą na ulicę, by protestować przeciwko dyktaturze Szacha, wśród demonstrantów często znajdują się rodzice Marjane. Sama dziewczynka także pragnie znaleźć się w samym sercu demonstracji, by podkreślić swoje zaangażowanie w sprawy państwowe. Rodzice jednak decydują się zrobić coś, co bardzo mocno wpłynie na życie i losy nastoletniej Marjane.

„Persepolis” to wspaniała opowieść o dzieciństwie i wczesnych latach dojrzewania w kraju, gdzie niełatwo żyć tak, by być w zgodzie z własnym sumieniem. Klarowna kreska oraz często dowcipne i ironiczne opisy sprawiają, iż mimo poruszonych ciężkich tematów, komiks ten czyta się z ogromną przyjemnością, smakując każdy kolejny rozdział, zachwycając się egzotyką tego kraju, ostrością spojrzenia młodej Satrapi oraz postępowością jej rodziców.

Film „Persepolis”, który obejrzałam po przeczytaniu książki, jest dość wierną adaptacją komiksu, obejmuje swoją treścią ten oraz następny zeszyt komiksu pod tym samym tytułem, pokazujący losy Marjane w Europie. I książkę, i film serdecznie polecam.

Egmont Polska, 2009

Liczba stron: 80

Niewielki objętościowo komiks autorstwa Blaina daje dużo do myślenia. Pokazuje jednostkę jako niewielki i pozornie nieznaczący trybik w wielkiej maszynerii świata. Pozornie nieważny, bo jednak okazuje się, że zakłócenia w jego działaniu mogą wywołać zdarzenia nieodwracalne i zagrażające funkcjonowaniu i globalnemu porządkowi świata.

Oceanograf zaciąga się do wojska, by wyruszyć w rejs ogromnym statkiem bojowym. Na pokładzie poznaje podobnego sobie – pisarza, który szuka przygody i wrażeń, które chciałby opisać w swojej kolejnej powieści. Obaj mężczyźni wyjątkowo źle znoszą podróż, wkrótce są wycieńczeni chorobą morską. Na ratunek rusza im bosman, który statek zna od podszewki i wie gdzie i jak można załagodzić symptomy choroby. Łamiąc procedury pokładowe zabiera ich na dno statku, do maszynowni. Ogrom urządzeń, hałas, huk i gorąco oszałamiają mężczyzn, ale największe wrażenie robi na nich tytułowy reduktor prędkości. Serce statku.

Blaine skupia się na kontraście między maszyną a człowiekiem. Maszyna to ogrom, który góruje nad ludźmi, jej potęga jest przytłaczająca, ludzie pracujący w maszynowni są niewolnikami maszynerii, dbają o nią, żyją dla niej. Człowiek może się poczuć nieważnym elementem w ogromnej czeluści okrętu, potężne elementy statku przytłaczają, rządzą się własnymi prawami. Człowiek odnajduje swoją wartość dopiero długo po opuszczeniu okrętu, gdy dowiaduje się, że tak wielka stalowa maszyna ma także swoją piętę Achillesa. Że pozornie niezniszczalna konstrukcja nie jest w stanie obronić się przed ingerencją człowieka, a w ostatecznym rozrachunku to człowiek okazuje się być zbudowany z trwalszego materiału. Pouczające, zabawne, ciekawe. Serdecznie polecam!