Polacy nie czytają. Potencjalni czytelnicy usprawiedliwiają się wysokimi cenami książek, brakiem dostępu do nowości wydawniczych i niezadowalającymi zasobami bibliotek. Nie muszę chyba przypominać, że lubimy narzekać i wkładamy w to wiele energii. A wystarczyłoby spożytkować ją na rozejrzenie się wokół i odszukanie wielu ciekawych akcji społecznych z książką w tle, które trafiają do szerokiego grona odbiorców. Oto subiektywny wybór akcji promujących czytelnictwo i wychodzących z ofertą do tych, którzy chcieliby czytać, ale nie wiedzą, jak zacząć, oraz do czytających, którzy pragną rozwijać swoje zainteresowania, poznać innych czytelników i podyskutować o literaturze.
Dla początkujących
Miejskie Regały Książkowe – to akcja zapoczątkowana przez władze Poznania. W centrum miasta stoją ogólnodostępne regały załadowane książkami. Przynajmniej taki był zamysł. Idea regałów książkowych polega na tym, że każdy może podejść, wybrać sobie książkę, a w zamian zostawić jakąś pozycję ze swojej biblioteczki. Niestety, nie do końca udało się ją zrealizować, bo zostawiane książki znikają w okamgnieniu i najczęściej można natrafić na puste półki. Wniosek jest jednak pozytywny – ktoś te książki bierze i czyta.
Z książką w podróży – organizowana przez PKP oraz Fundację Bookcrossing.pl akcja bookcrossingowa, której zamierzeniem jest umożliwienie podróżnym wymianę bądź wypożyczenie książki na czas podróży. Organizatorzy wychodzą z założenia, że książki z dworca powinny krążyć od czytelnika do czytelnika, od miasta do miasta. Regały z dostarczonymi przez wydawców (i nie tylko) książkami stanęły na dworcach w sześciu miastach: Warszawie, Wrocławiu, Poznaniu, Gdańsku, Gdyni i Katowicach. Dzięki temu, że półka znajduje się w biurze dworca, a wymiana odbywa się przy świadkach, zawsze można na niej znaleźć sporo pozycji do wyboru.
Bookcrossing – półki z książkami na wymianę znajdują się w wielu miejskich lokalizacjach. Widziałam je w kinach studyjnych, restauracjach, klubach, bibliotekach – wystarczy się rozglądać i mieć ze sobą książkę, którą chcemy wymienić. Wszystkie działają na podobnej zasadzie i często są świetnie zaopatrzone. Będąc w bibliotece, warto również wypatrywać półki, pudełka, kartonu z książkami do wzięcia – za darmo lub za symboliczną złotówkę. Wiele razy znalazłam tam doskonałe pozycje.
Dla średniozaawansowanych
W wielu miastach cyklicznie odbywają się akcje wymiany książek. Nie trzeba się na nie zapisywać, wystarczy przyjść w określone miejsce z tomami, których nie chcemy już mieć w swoich zbiorach, i wybrać sobie coś z pozycji przyniesionych przez innych uczestników. Zwykle obowiązuje zasada, że można wynieść tyle książek, ile się przyniosło, a nad porządkiem czuwają organizatorzy. Warto śledzić fanpage akcji w najbliższym nam mieście, czytać biblioteczne ogłoszenia i mieć oczy oraz uszy otwarte na takie przedsięwzięcia jak Book Change, Przytargaj książki, Drugie życie książki, Akcja wymiany książek itp.
Targi Książki – te odbywają się każdego roku w kilku miastach w Polsce i dają możliwość uczestnictwa w panelach literackich i spotkaniach autorskich. Przy okazji można zrobić zakupy na stoiskach wystawców, zdobyć autografy i dedykacje na swoich egzemplarzach. Największe targi odbywają się w Warszawie, ale warto odwiedzić te w Krakowie, Katowicach, Łodzi i Targach Książki dla Dzieci i Młodzieży w Poznaniu.
Dla zaawansowanych
Spotkania autorskie – organizowane są nawet w małych miejscowościach, często w bibliotekach lub domach kultury, w większych miastach również w księgarniach i instytucjach związanych z kulturą. Chociaż takie spotkania zwykle związane są z promocją najnowszej książki zaproszonego literata, to najczęściej rozmowa przybiera dość swobodny ton, a po części oficjalnej zazwyczaj można zamienić słowo z gościem i poprosić o dedykację w książce.
Festiwale Literackie – te stają się coraz bardziej popularne. Często są tematyczne i dotyczą tylko jednego gatunku literackiego, jak na przykład organizowany we Wrocławiu Międzynarodowy Festiwal Kryminału czy Pióro i Pazur będący siedleckim festiwalem literatury kobiecej. W Warszawie od 2013 roku odbywa się Big Book Festival bez specjalizacji, za to z wieloma atrakcjami skierowanymi zarówno do szerokiego grona odbiorców, jak i do pasjonatów literatury. Każdy z festiwali oferuje panele tematyczne, dyskusje, happeningi, spotkania autorskie.
Poziom ekspert
Dla miłośników fantastyki w całej Polsce odbywają się konwenty, zloty i spotkania. Czasami połączone są z targami, innym razem są to zloty, podczas których ludzie o podobnych zainteresowaniach, czasem znający się z forów i wirtualnych gier, mogą pobyć w swoim towarzystwie i spędzić czas na rozmowach w realu.
LARP (live action role-playing) – tego typu atrakcje polegają na współtworzeniu i ogrywaniu akcji opartej na fabule książki lub gry. Ostatnio miałam styczność z LARP-em, w którym uczestnicy wcielali się w role znane z serii książek Dimitrija Glukhovskiego Metro 2033. Ich spotkanie trwało cały weekend i odbywało się w lochach poniemieckiego fortu w Poznaniu. To atrakcja dla prawdziwych hardkorów, bo polega na smakowaniu literatury wszystkimi zmysłami.