Czy wiecie, że jest w Polsce nagroda literacka, która cieszy się tradycją sięgającą czasów przedwojennych? Czy wiecie, że i Wy możecie zgłosić do niej swojego kandydata? To świetna wiadomość, prawda? Na pewno chcielibyście uhonorować swoje ulubione polskie książki i pisarzy.
Mowa o Nagrodzie Literackiej Miasta Stołecznego Warszawy, która po raz pierwszy została wręczona w 1926 roku, a otrzymał ją Władysław Mickiewicz, najstarszy syn Adama. Praktycznie od samego początku Nagroda miała duży prestiż, jednak wybuch II wojny światowej sprawił, że jej wręczanie zostało zawieszone. Do tradycji honorowania najlepszych pisarzy wrócono dopiero w 2008 roku. W obecnej formie nagrody wręczane są w pięciu kategoriach:
1) proza,
2) poezja,
3) książka o tematyce warszawskiej,
4) literatura dziecięca (za tekst i ilustracje),
5) warszawski twórca.
Ta ostatnia kategoria przeznaczona jest dla wybitnych pisarzy, w szczególny sposób związanych z Warszawą i rozpatrywany jest całokształt ich twórczości. Pierwszym, w 2008 roku, uhonorowanym tym tytułem był Tadeusz Konwicki, o którym w laudacji napisano „za wszystko co stworzył o Warszawie, dla Warszawy i w Warszawie”. W kolejnych latach tytuł warszawskiego twórcy otrzymali: Józef Hen, Marek Nowakowski, Janusz Głowacki, Janusz Tazbir, Joanna Kulmowa, Wiesław Myśliwski, Jarosław Marek Rymkiewicz, Eustachy Rylski i Hanna Krall.
Żeby przybliżyć Wam rangę Nagrody dla „warszawskiego twórcy” wspomnę o Hannie Krall, zeszłorocznej laureatce, o której przewodniczący jury Janusz Drzewucki powiedział jakże trafnie, że „jako pisarka przekroczyła wiele schematów literackich. Każdy kto przeczyta jej książkę, wie, że musi przeczytać wszystkie”. Autorka w swoich książkach łączy przenikliwość reportera z wrażliwością na krzywdę ludzką. Porusza całe spektrum tematów, często wracając do czasów II wojny światowej i losu Żydów. Nieobce są jej również tematy bardziej współczesne i, jak przekonują nas Wojciech Tochman i Mariusz Szczygieł w biografii „Krall”, potrafi znaleźć wspólny język z każdym człowiekiem. Hanna Krall jest twórcą nie tylko warszawskim, lecz uniwersalnym, bo pisze o tym, co ważne, bolesne, niedopowiedziane przez innych.
Nagroda Literacka m.st. Warszawy przyznawana jest autorom książek wyróżniających się poziomem literackim i edytorskim. Jury rozpatruje książki żyjących autorów, napisane w języku polskim i wydane w roku poprzedzającym przyznanie Nagrody. Jednak w szczególnych przypadkach do Nagrody pretendować mogą wznowienia wybitnych dzieł literackich.
Jakie książki i autorzy zostali uhonorowani tym prestiżowym wyróżnieniem? Można to sprawdzić na tej stronie (KLIK). Wśród laureatów znajdziemy: Andrzeja Stasiuka, Annę Janko, Urszulę Kozioł, Ignacego Karpowicza, Jarosława Mikołajewskiego i wielu innych. Już jeden rzut oka na wyróżnione tytuły oraz nazwiska autorów wiele mówi o tym, jak różnorodne książki są brane pod uwagę. Anna Janko dostała nagrodę za „Małą zagładę”, wstrząsającą autobiograficzną książkę o dziedziczeniu pamięci i traum przodków. Andrzej Stasiuk został nagrodzony za „Wschód”, książkę, która z jednej strony jest zapisem podróży autora po Rosji, Chinach, Mongolii, z drugiej, zadumą nad kondycją współczesnego świata. Ignacy Karpowicz z kolei w nagrodzonych „Ościach” pochylił się nad współczesnym człowiekiem, uwikłanym w zależności międzyludzkie, którego opisał z humorem, ironią i rozmachem. Z kolei wybór najlepszej książki dla dzieci w 2016 roku zbiegł się z preferencjami dzieci, które z wielką przyjemnością zaczytują się „Niesamowitych przygodach dziesięciu skarpetek” Justyny Bednarek i Daniela de Latoura. To chyba jedyna znana mi nagroda literacka, w której książki dla dzieci traktowane są na równi z literaturą kierowaną dla dorosłych.
Myślę, że wiecie już sporo o Nagrodzie. Teraz pora na kwestie praktyczne. Jak można zgłosić książkę i twórcę? To proste!
Jeśli jesteś czytelnikiem, propozycje do nagrody (w kategoriach: proza, poezja, literatura dziecięca – tekst i ilustracje oraz edycja warszawska) można zgłaszać za pośrednictwem formularza zgłoszeniowego dostępnego na stronie internetowej www.kulturalna.warszawa.pl lub pocztą tradycyjną na adres: Biuro Kultury, Urząd m.st. Warszawy, pl. Bankowy 2, 00-095 Warszawa z dopiskiem „Nagroda Literacka m.st. Warszawy”.
Wydawcy natomiast dodatkowo powinni przesłać osiem egzemplarzy zgłaszanej książki.
Macie czas od 1 grudnia 2017 roku do 31 stycznia 2018 roku. Ale nie odkładajcie tego na ostatnią chwilę. Wesprzyjcie swoich ulubionych autorów, poświęćcie chwilę na przesłanie zgłoszenia, pokażcie, że Wam na nich zależy!