Źli Niemcy, Bartosz T. Wieliński

Agora, 2014

Liczba stron: 317

Zbrodniarze, geniusze, fanatycy, wizjonerzy – każdy z nich może zapisać się w historii jako zły człowiek. I jeśli nie ma wątpliwości co do tego, że zbrodniarz nie zasługuje na dobrą pamięć, to geniusz niekoniecznie źle nam się kojarzy. Bartosz T. Wieliński nie sięga po najprostsze przykłady, czyli postaci, które znamy z drugiej wojny światowej – swoją książkę zapełnia w większości antybohaterami niezwiązanymi bezpośrednio z holocaustem.

Wśród geniuszy i wizjonerów znajduje się Fritz Halber, którego Einstein nazwał ofiarą nieodwzajemnionej miłości do swojego kraju. Był to chemik, który opracował metodę pozyskiwania amoniaku, przez co przyczynił się do rozwoju rolnictwa na świecie, a jednocześnie z zapałem pracował nad bronią chemiczną wykorzystywaną w okopach pierwszej wojny światowej. Dzięki niemu wyprodukowano cyklon, który, już bez jego wiedzy wykorzystywano do zabijania ludzi w obozach koncentracyjnych. Wśród geniuszy wielu widziałoby dyrygenta Herberta von Karajana – milionera i ekscentryka, Niemca, który naraził się Hitlerowi i… przeżył. Autor przedstawił tylko dwie sylwetki kobiet. Jedna z nich, antropolożka, pośrednio związana była z eksterminacją cyganów, druga, żona polityka NRD, organizowała ochronki dla dzieci, przypominające swoim rygorem obozy koncentracyjne.

Szesnaście postaci złych Niemców streszcza najnowszą historię Niemiec – od czasów cesarza Wilhelma II, poprzez Trzecią Rzeszę, podział na NRD i RFN, upadek muru i zjednoczenie. Po drodze zahacza o tematy takie jak lukratywne interesy adwokatów pośredniczących w wymianie szpiegów pomiędzy wschodem a zachodem Niemiec, falę terroryzmu, która zalała RFN w latach 70 oraz wtapianie się byłych zbrodniarzy w społeczność małych miasteczek.

Dzięki różnorodności tematów i wnikliwości autora, poruszono w książce kilka istotnych kwestii, przez co pozycja ta nie jest tylko i wyłącznie zbiorem skróconych biografii. Wiele opowiedzianych historii daje do myślenia i skłania do sięgnięcia po inne źródła. Warto!